Z wulkim pućowanjom ludow zasydlichu so w 6. lětstotku wšelake słowjanske kmjeny mjez Wódru / Nysu (Oder/Neiße) a Solawu / Łobjo (Saale/Elbe), mjez Rudnymi horinami (Erzgebirge) a Baltiskim morjom (Ostsee). K tutym zapadosłowjanskim kmjenam ličachu Milčenjo (Milzener) a Łužičenjo (Lusizer) w dźensnišej Hornjej a Delnjej Łužicy, jako kotrychž potomnicy so Serbja rozumja.
Serbja mjenuja so w Hornjej Łužicy "Serbja" a w Delnjej Łužicy "Serby". W němskorěčnym swójskim pomjenowanju wužiwa so nimo zapřijeća "Sorben" tež zapřijeće "Wenden". Wobaj zapřijeći dźetej wróćo na łaćonskej pomjenowani "Sorabi" a "Veneti".
Kultura a stawizny Hornjeje Łužicy su we wosebitej měrje ze Serbami zwjazane. Tutón najmjeńši słowjanski lud je sej hač do dźensnišeho swoju rěč a nałožki w němskej wokolinje zdźeržał. Tak přewjedźe so zjawne wuhotowanje z taflemi w serbskorěčnym sydlenskim rumje dwurěčnje. Wosebje nałožk křižerstwa je so z podawkom nadregionalneho zajima stał.
W gmejnje Njebjelčicy prócuja so mnohe institucije, towarstwa a jednotliwcy wo zachowanje a rozšěrjenje serbskeho kulturneho herbstwa. Jedyn z wjerškow je, nimo mnohich cyrkwinskich nałožkow, mjezynarodny wosadny swjedźeń.
Dalše informacije wo blišej wokolinje pod www.kamenz.de/ a tež pod www.bautzenerleben.de/
